Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak to jest być tłumaczem? Czy kiedykolwiek marzyłeś o zostaniu osobą biegle władającą językiem obcym i wykorzystującą swoje umiejętności na co dzień? Rozwiążmy tą zagadkę i podejmijmy wyzwanie. Odpowiemy między innymi na pytania takie jak: z jakimi trudnościami boryka się tłumacz? Czy jest to warte wysiłku? Jak już widać, jest to bardzo złożony, ale jednocześnie praktyczny temat, który z pewnością wymaga głębszej analizy.
Przede wszystkim istnieje wiele różnych rodzajów tłumaczeń. Musimy je trochę uporządkować, aby zrozumieć podstawy. Mamy dwie kategorie tłumaczeń tekstów: pisemne i ustne. Pisemne dają tłumaczowi więcej czasu na zastanowienie się i przygotowanie ostatecznego tłumaczenia. Natomiast ustne wymagają natychmiastowej reakcji, wymowy, skupienia, a przede wszystkim dobrego przygotowania językowego.
Tłumaczenia ustne są dużo bardziej stresujące i wyróżniamy dwa rodzaje: konsekutywne i symultaniczne. Pierwsze to sytuacja, w której tłumacz odsłuchuje fragment tekstu, a następnie go tłumaczy. Cały proces trwa dość długo i jest typowy dla oficjalnych spotkań i uroczystości. Drugi rodzaj tłumaczenia polega na tworzeniu tłumaczenia tekstu w tym samym czasie, w którym jest on wypowiadany – tłumacz i prelegent pracują jednocześnie. Odmianą tłumaczeń symultanicznych jest tzw. tłumaczenie kabinowe, co oznacza, że tłumacz podczas pracy może korzystać ze specjalistycznego sprzętu (słuchawki, mikrofon, odbiorniki) oraz dźwiękoszczelnej kabiny. Ten rodzaj tłumaczenia najczęściej dotyczy wykładów, konferencji i spotkań międzynarodowych o mniej oficjalnym charakterze.
Co więcej, możemy wyróżnić kombinację obu rodzajów tłumaczeń i nazywa się to tłumaczeniem a vista. Tłumacz na bieżąco tłumaczy mówiony tekst pisany. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce w kancelariach notarialnych, salach rozpraw i innych miejscach związanych z prawem.
Ta dziedzina lingwistyki jest ogromna i złożona, co sprawia, że praca tłumacza nie jest łatwa. Podczas procesu tłumaczenia może popełnić wiele błędów, a tłumacz musi być tego świadomy i brać pod uwagę takie aspekty jak: kontekst kulturowy, cechy charakterystyczne dla danego języka, w tym idiomy, system pisma, różnice w alfabecie itp., co oznacza, że ta osoba musi być ogólnie dobrze zorientowana.
Ze względu na styl i rodzaj tłumaczonego tekstu wyróżnia się tłumaczenia specjalistyczne, zwane też technicznymi. W takim przypadku tłumacz musi wykazać się szerokim wachlarzem umiejętności z danej dziedziny, ponieważ teksty dotyczą różnych tematów – prawa, medycyny, informatyki, ekonomii, turystyki i wielu innych. Dlatego potrzebna jest nie tylko znajomość specjalistycznego słownictwa, ale także wiedza. Również specjalne umiejętności i słownictwo są potrzebne do przygotowania tłumaczeń literackich i poetyckich, które są napisane w sposób artystyczny. Tłumacz musi skupić się na kontekście kulturowym, pewnym sensie stylistycznym i przetłumaczyć go w sposób, który nie prowadzi do utraty pierwotnego znaczenia.
Innym rodzajem są tłumaczenia przysięgłe. Teksty te są bardziej wymagające, ponieważ są oficjalne i muszą być tworzone w języku prawniczym. Dlatego tłumacz musi posiadać fachową i rzetelną znajomość słownictwa branżowego w danym języku obcym. Takie tłumaczenia są typowe dla umów, ekspertyz, dyplomów, pism urzędowych i wielu innych ważnych dokumentów.
Jest jeszcze jedna rzecz, o której warto wspomnieć. Transkreacja polega na przyjęciu koncepcji w jednym języku i całkowitym odtworzeniu jej w innym języku – zwykle jest stosowana do marketingu pomysłu, produktu lub usługi wśród międzynarodowych odbiorców. Dlatego język musi współgrać z docelową publicznością.
Podsumowując, czy warto zostać tłumaczem? Oczywiście, zwłaszcza gdy mamy tak szeroką gamę tłumaczy. Możesz wybrać rodzaj tłumaczeń lub dziedzinę językową, w której chcesz się specjalizować. Możesz wybrać lokalizację swojej pracy, na przykład biuro tłumaczeń, twój dom lub gdziekolwiek aktualnie przebywasz na świecie. Im więcej znasz języków, tym bardziej jesteś pożądany na rynku pracy.
Czy nie jest to szerokie spektrum? Ta różnorodność możliwości sprawia, że tłumaczenie jest wyjątkowe i nowoczesne. Chociaż rozwój technologii i świat staje się coraz bardziej zautomatyzowany, potrzeba tłumaczeń nie zniknie.
Z motywacyjnym zwrotem na końcu: bez pracy, nie ma kołaczy! Co w tym przypadku oznacza, zawsze warto uczyć się języków obcych i stać się w którymś z nich mistrzem.
(ML)
***