W dzisiejszych czasach znajomość języków obcych to niezwykle cenna umiejętność. Jest ona podstawowym wymogiem podczas starania się o pracę, w sytuacjach biznesowych czy na konferencji międzynarodowej. Niemiecki jest pierwszym lub drugim językiem prawie 125 milionów ludzi, którzy posługują się nim na całym globie. Coraz więcej firm w Polsce poszukuje osób ze znajomością tego właśnie języka. Polska i Niemcy są w ścisłej współpracy, nie tylko pod względem gospodarczym, ale i kulturalnym i społecznym. W Polsce działa już około 13 tysięcy firm niemieckich.
Niemiecki, to również język kultury i nauki. Osoby ze znajomością tego języka mogą zapoznać się z dziełami wybitnych filozofów, pisarzy, poetów oraz naukowców w oryginale.
Język niemiecki jest jednym z języków germańskich (a ściślej zachodniogermańskich), do których należą również:
– alemański (Szwajcaria, Liechtenstein, Alzacja, Szwabia, w tym południowa część landu Badenia-Wirtembergia i Vorarlberg);
– bawarski (Górna Bawaria, Dolna Bawaria, Górny Palatynat, Południowy Vogtland, Austria oprócz kraju związkowego Vorarlberg, Samnaun w Gryzonii, Prowincja Bolzano, dawniej także część Szumawy i Lasu Czeskiego na terenie Czech i Moraw)
– górnofrankijski (Frankonia),
– środkowofrankijski, zwany też zachodniośrodkowoniemieckim (Hesja, Palatynat, mowa okolic Kolonii i wschodniej Mozeli),
– wschodniośrodkowogórnoniemiecki (do którego można zaliczyć „Standard Hochdeutsch”, oraz gwary z obszaru Górnej Saksonii, Turyngii, Anhaltu, południowej Brandenburgii oraz ze Śląska; dawniej również Prusy Górne, Sudety)
– dolnoniemiecki (Dolna Saksonia, Meklemburgia, północna Brandenburgia, Pomorze – obecnie tylko Przednie, dawniej również Prusy Dolne; historycznie również język niderlandzki (dolnofrankijski), a za nim afrikaans stanowią odmianę języka dolnoniemieckiego).
Wszystkie powyższe odmiany powszechnie uznawane są jako „jeden język niemiecki”.
Języki germańskie posiadają cechy charakterystyczne, odróżniające je od innych języków indoeuropejskich. A jakie konkretnie?
- Najważniejszą jest niemiecki alfabet, który składa się z 30 liter. Jednak cechą charakterystyczną jest fakt, że oprócz 26 liter klasycznych zawiera także tzw. „umlauty”, czyli przegłosy ä, ö i ü oraz ß. Wiele czcionek, w tym język polski, nie ma takich znaków. Dlatego też muszą one być zastępowane odpowiednimi dwuznakami:
ä = ae ö = oe ü = ue ß = ss;
- Kolejną cechą odróżniającą niemiecki od pozostałych języków jest pisownia wszystkich rzeczowników wielką literą z rodzajnikami, których w większości trzeba się nauczyć na pamięć np. jabłko- der Apfel, mama- die Mutter, drzewo- der Baum;
- Akcent wyrazowy w języku niemieckim pada w większości wyrazów na pierwszą sylabę w wyrazie, np. ‘Rụcksack, ‘Fenster, ‘kommen, ‘gehen itp.
Ponadto, wyróżnia się wiele reguł akcentowania wyrazów. Przykładowo, w czasownikach rozdzielnie złożonych akcentowany jest przedrostek, a w czasownikach nierozdzielnie złożonych akcentowany jest temat czasownika, np. ‘eingehen, ‘ausschlafen, ‘vorarbeiten, ‘mitteilen, zer’stören, ver’kaufen, miss’achten. Przy wymowie należy również pamiętać, że w języku niemieckim niektóre samogłoski są krótkie, a niektóre długie.
Zatem niepoprawne wypowiedzenie i zaakcentowanie słowa czy części zdania może mieć zły wpływ na znaczenie wyrazu i zrozumienie sensu wypowiedzi.
- Język niemiecki zalicza się do języków fleksyjnych, przy czym odmiana rzeczownika jest stosunkowo uboga i do oznaczenia liczby i przypadka używa się przede wszystkim rodzajników. Wiele osób twierdzi, że odmiana rodzajnika to „twardy orzech do zgryzienia”. Jednak w rzeczywistości tak nie jest. Oczywiście istnieją pewne reguły odmiany, których należy przestrzegać, ale w łatwy i szybki sposób są one do opanowania. Rodzaje męski i nijaki na przykład wykazują podobieństwo w odmianie, podobnie rodzaj żeński i liczba mnoga. Są 4 przypadki – mianownik, dopełniacz, celownik i biernik, przy czym najrzadziej używany jest dopełniacz. Warto zaznaczyć, iż często do zrozumienia sensu wypowiedzi nie jest konieczna odpowiednia odmiana.
- W przypadku czasowników mają one bogatszą odmianę przez osoby, liczby, czasy i strony. Czasownik zawsze jest drugą częścią zdania, chyba że występuje w zdaniu pytającym szczegółowym. Zawsze znajduje się on obok podmiotu.
Potrzeba wiele lat nauki i praktyki, aby dobrze poznać język niemiecki, a ukończenie germanistyki jest tylko pierwszym krokiem, aby stać się doświadczonym tłumaczem niemieckiego. Nie mamy jednak wątpliwości, że warto zainwestować swój czas w naukę.
(P.S.)