Podejmując się próby zdefiniowania zawodu tłumacza, wielu ludzi w pierwszej kolejności wspomniałoby zapewne o przekładzie książek będącym jego głównym zajęciem. Chodzi tu nie tylko
o osoby postronne, ale i tych, którzy traktują to stanowisko jako potencjalną ścieżkę kariery zawodowej. Takie przekonanie bardzo często nie pokrywa się jednak z rzeczywistością.
Jak to naprawdę wygląda?
Do zadań tłumacza należy przekład różnego rodzaju dokumentów z jednego języka na drugi. Dotyczy to zarówno książek, jak i artykułów, umów prawnych, kodeksów, instrukcji technicznych itp. Ku rozpaczy wielu świeżo upieczonych tłumaczy zdarza się, że to właśnie te teksty są przedmiotem największej ilości zleceń, pozostawiając niewiele miejsca na inwencję twórczą. Taki stan rzeczy bywa jednak korzystny pod względem finansowym.
Życie nie jak z bajki
Ścieżka kariery tłumacza literatury pięknej w Polsce nie jest usłana różami. Wybitni i doświadczeni autorzy przekładu mogą liczyć na wysokie zarobki. Takich osób jest jednak niewiele. Z tego powodu większość tłumaczy łączy ten fach z inną pracą zarobkową, traktując przekład jako zajęcie dodatkowe, a nie główne źródło dochodu. Istnieje również możliwość założenia własnej działalności tłumaczeniowej. Właścicielowi może być jednak niezwykle trudno zaistnieć na rynku, gdyż klienci zwracają się głównie do doświadczonych i zaufanych specjalistów. Do tego dochodzi jeszcze kwestia kosztów utrzymania działalności, które trzeba pokryć z własnej kieszeni.
Tłumaczyć każdy może?
Nie bez powodu tłumaczenie określa się mianem sztuki. Nawet podczas tworzenia przekładu dokumentów urzędowych od autora wymagana jest łatwość operowania językiem, zarówno ojczystym, jak i obcym. W przypadku literatury pięknej cecha ta stanowi absolutną podstawę procesu. Nie można również zapomnieć o szerokiej wiedzy ogólnej i w wymiarze kulturowym. Zrozumienie przekazu płynącego z tekstu źródłowego jest w końcu pierwszym krokiem w kierunku udanego tłumaczenia. Warto także podkreślić znaczenie rzetelności i cierpliwości w procesie twórczym.
Wbrew popularnej opinii, zawód tłumacza nie należy do najprostszych. Przekład z jednego języka na drugi z zachowaniem intencji autora może się czasem okazać niezwykle wymagającym zadaniem. Dotyczy to szczególnie tłumaczenia książek. Jednak pomimo związanych z tym procesem trudności, nie można zaprzeczyć, iż kryje on w sobie pewien urok.
K.Z.
